Jak używać funkcji logicznej JEŻELI (IF) w zagnieżdżeniu (wielokrotne JEŻELI)?

Funkcja JEŻELI (ang. IF) jest jedną z podstawowych i najczęściej używanych funkcji logicznych w Excelu, pozwalającą na podejmowanie decyzji. W prostych przypadkach sprawdza jeden warunek i zwraca jedną z dwóch wartości (jeśli warunek jest spełniony lub niespełniony).

Jednak, gdy musisz sprawdzić więcej niż jeden warunek i przypisać kilka różnych wyników, stosuje się zagnieżdżanie funkcji JEŻELI, czyli umieszczanie jednej funkcji JEŻELI wewnątrz innej.

1. Podstawowa składnia funkcji JEŻELI

Pamiętajmy o podstawowej strukturze:

$$ \text{JEŻELI}(\text{test\_logiczny}; \text{wartość\_jeśli\_prawda}; \text{wartość\_jeśli\_fałsz}) $$

2. Zagnieżdżanie funkcji JEŻELI (Wielokrotne warunki)

Zagnieżdżenia używamy, gdy chcemy rozważyć dodatkowe warunki w przypadku, gdy pierwszy test logiczny dał wynik FAŁSZ. Zamiast zwracać prostą wartość, umieszczamy kolejną, pełną funkcję JEŻELI w miejscu argumentu wartość\_jeśli\_fałsz.

Przykład: Ocena punktowa (trzy warunki)

Załóżmy, że chcemy przypisać kategorię oceny na podstawie punktów w komórce A2:

• Jeśli A2 > 90, wynik to "Doskonale".
• Jeśli A2 > 70, wynik to "Dobrze".
• W przeciwnym razie, wynik to "Do poprawy".

Formuła zagnieżdżona będzie wyglądać tak:

=JEŻELI(A2>90; "Doskonale"; JEŻELI(A2>70; "Dobrze"; "Do poprawy"))

Jak to działa krok po kroku:

1. Excel sprawdza, czy $\text{A2}>90$.
2. Jeśli PRAWDA: Zwraca "Doskonale" i kończy działanie.
3. Jeśli FAŁSZ: Przechodzi do drugiej funkcji JEŻELI (ta, która jest w miejscu argumentu $\text{wartość\_jeśli\_fałsz}$).
4. W drugiej funkcji Excel sprawdza, czy $\text{A2}>70$.
5. Jeśli PRAWDA: Zwraca "Dobrze" i kończy działanie.
6. Jeśli FAŁSZ: Zwraca wartość, która jest ostatecznym argumentem $\text{wartość\_jeśli\_fałsz}$ wewnętrznej funkcji, czyli "Do poprawy".

Wskazówka: Zawsze układaj warunki od najbardziej restrykcyjnego (np. najwyższego progu punktowego) do najmniej restrykcyjnego. Ułatwia to logikę.

3. Nowoczesna alternatywa: Funkcja PRZEŁĄCZ (IFS)

W nowoczesnych wersjach Excela (od 2019 r. i Office 365) zagnieżdżone funkcje JEŻELI można zastąpić znacznie bardziej czytelną funkcją PRZEŁĄCZ (ang. **IFS**). Eliminuje ona konieczność wielokrotnego powtarzania nazwy funkcji JEŻELI i nawiasów.

Składnia funkcji PRZEŁĄCZ jest prostsza:

$$ \text{PRZEŁĄCZ}(\text{Test\_logiczny1}; \text{Wartość\_jeśli\_prawda1}; \text{Test\_logiczny2}; \text{Wartość\_jeśli\_prawda2}; \text{...}) $$

Używając przykładu oceny punktowej (A2 > 90, A2 > 70):

=PRZEŁĄCZ(A2>90; "Doskonale"; A2>70; "Dobrze"; PRAWDA; "Do poprawy")

Uwaga: Aby określić wartość domyślną ("Do poprawy"), która zostanie zwrócona, jeśli żaden z wcześniejszych warunków nie jest spełniony, użyj testu $\text{PRAWDA}$ jako ostatniego testu logicznego.