Jak nagrywać, edytować i uruchamiać makra w Excelu krok po kroku?

Makro to sekwencja poleceń i akcji zapisanych w języku Visual Basic for Applications (VBA), która może być automatycznie wykonywana przez Excel. Umożliwia to automatyzację powtarzalnych zadań, takich jak formatowanie, filtrowanie czy przygotowanie raportów.

Krok 1: Włączenie karty Deweloper (Developer)

Aby nagrywać i edytować makra, potrzebujesz dostępu do karty Deweloper, która domyślnie jest ukryta:

1. Przejdź do Plik -> Opcje.
2. W oknie Opcje Excela wybierz Dostosowywanie Wstążki (ang. Customize Ribbon).
3. Po prawej stronie, w sekcji Główne karty, zaznacz pole wyboru Deweloper (ang. Developer).
4. Kliknij OK. Karta Deweloper pojawi się teraz na wstążce.

Uwaga na bezpieczeństwo: Zawsze upewnij się, że włączone jest odpowiednie ustawienie zabezpieczeń makr: Plik > Opcje > Centrum zaufania > Ustawienia Centrum zaufania > Ustawienia makr. Najbezpieczniejszą opcją jest Wyłącz wszystkie makra z powiadomieniem.

Krok 2: Nagrywanie Makra

Rejestrator makr zapisuje wszystkie Twoje kliknięcia i naciśnięcia klawiszy jako kod VBA.

1. Rozpoczęcie nagrywania: Przejdź do karty Deweloper i kliknij Nagraj makro (ang. Record Macro).
2. Konfiguracja: W oknie dialogowym:
   • Nazwa makra: Wprowadź krótką nazwę bez spacji (np. FormatujNaglowki).
   • Klawisz skrótu: Opcjonalnie przypisz skrót klawiszowy (np. Ctrl + Shift + F).
   • Przechowuj makro w: Wybierz Ten skoroszyt.
   • Opis: Dodaj krótki opis.
   Kliknij OK. Od tego momentu każde Twoje działanie jest nagrywane!
3. Wykonanie akcji: Wykonaj zadania, które mają być automatyczne (np. pogrubienie komórki A1, zmiana koloru tła, dopasowanie szerokości kolumny).
4. Zakończenie nagrywania: Kliknij Zatrzymaj nagrywanie (ang. Stop Recording) na karcie Deweloper.

Ważny trik: Względne odwołania. Zanim rozpoczniesz nagrywanie, możesz włączyć opcję Użyj odwołań względnych. Bez tego makro zawsze wykona akcje na tych samych komórkach (np. B2), niezależnie od tego, gdzie zacząłeś. Z opcją względną, makro wykona akcje względem aktywnej komórki (np. "przesuń się jedną w prawo, pokoloruj").

Krok 3: Edytowanie Makra (VBA)

Nagrane makra można modyfikować ręcznie w edytorze VBA, aby dodać bardziej skomplikowaną logikę lub usunąć zbędne kroki.

1. Przejdź do karty Deweloper i kliknij Makra (lub użyj skrótu Alt + F8).
2. Z listy wybierz swoje makro i kliknij Edytuj. Otworzy się Edytor Visual Basic (VBE).
3. Znajdź sekcję kodu dla Twojego makra (zaczynającą się od Sub NazwaMakra()).

Przykład kodu wygenerowanego przez rejestrator:

Sub FormatujNaglowki()
    ' FormatujNaglowki Makro
    
    Range("A1").Select
    Selection.Font.Bold = True  ' Pogrubienie
    With Selection.Interior
        .Color = 10092543       ' Kolor tła (jasnoniebieski)
    End With
End Sub
        

Możesz teraz ręcznie zmienić np. kolor, modyfikując wartość .Color.

Krok 4: Uruchamianie Makra

Istnieją trzy główne sposoby uruchamiania makra:

1. Skrót klawiaturowy: Jeśli przypisałeś skrót (np. Ctrl + Shift + F), po prostu go użyj.
2. Z menu Makra: Przejdź do Deweloper -> Makra, wybierz makro i kliknij Uruchom.
3. Przyciskiem lub kształtem (najczęściej używane):
   • Wstaw na arkuszu przycisk (z karty Deweloper -> Wstaw -> Przycisk Formularza) lub dowolny kształt.
   • Po wstawieniu kształtu, kliknij go prawym przyciskiem myszy i wybierz Przypisz makro... (ang. Assign Macro).
   • Wybierz swoje makro z listy i kliknij OK. Teraz kliknięcie tego elementu uruchomi makro.

Krok 5: Zapisywanie Skorzystu

Aby zachować makra, musisz zapisać plik w odpowiednim formacie:

1. Przejdź do Plik -> Zapisz jako.
2. Wybierz lokalizację zapisu.
3. W polu Zapisz jako typ (ang. Save as type) wybierz Skoroszyt programu Excel z obsługą makr (ang. Excel Macro-Enabled Workbook), z rozszerzeniem .xlsm.