Jak obliczyć wartość bieżącą netto (NPV) i stopę zwrotu (IRR) w Excelu?

Wskaźniki NPV (Net Present Value - Wartość Bieżąca Netto) i IRR (Internal Rate of Return - Wewnętrzna Stopa Zwrotu) są kluczowymi narzędziami w finansach do oceny opłacalności projektów inwestycyjnych. Excel posiada wbudowane funkcje, które znacznie ułatwiają te obliczenia.

Krok 1: Przygotowanie strumieni pieniężnych (Cash Flow)

Aby obliczyć NPV i IRR, musisz mieć zestawienie strumieni pieniężnych związanych z projektem. Muszą one być umieszczone w kolumnie lub wierszu w kolejności chronologicznej.

• Inicjalna inwestycja (okres 0): Jest zawsze wartością ujemną (wypływ pieniężny).
• Przepływy w kolejnych okresach (1, 2, 3...): Mogą być dodatnie (wpływy) lub ujemne (dodatkowe inwestycje/koszty).

Okres (Rok)	A (Strumień Pieniężny)
0 (Inwestycja)	-100 000
1	30 000
2	40 000
3	50 000
4	20 000

Krok 2: Obliczanie Wartości Bieżącej Netto (NPV)

Wskaźnik NPV mierzy, ile pieniędzy (w dzisiejszej wartości) projekt wygeneruje ponad wymagany koszt kapitału (stopę dyskontową). Projekt jest opłacalny, gdy NPV > 0.

Excel używa funkcji NPV (ang. NPV), ale jej składnia jest myląca, ponieważ funkcja ta nie uwzględnia przepływu pieniężnego z okresu 0 (inwestycji początkowej).

Składnia funkcji NPV

=NPV(stopa; wartość1; [wartość2]; ...)

Gdzie:

• stopa: Wymagana stopa zwrotu (koszt kapitału, np. 10%).
• wartość1, wartość2...: Strumienie pieniężne od okresu 1 do końca.

Dlatego, aby poprawnie obliczyć NPV dla całego projektu, musisz dodać inicjalną inwestycję (która jest już zdyskontowana, ponieważ występuje w okresie 0) do wyniku funkcji NPV:

1. Wprowadź stopę dyskontową do osobnej komórki (np. 10% w B1).
2. Wprowadź formułę:

=NPV(B1; A3:A6) + A2

(Gdzie A2 to początkowa inwestycja, a A3:A6 to strumienie od roku 1 do 4).

Interpretacja: Jeśli wynik NPV jest dodatni, projekt jest opłacalny i powinien zostać przyjęty.

Krok 3: Obliczanie Wewnętrznej Stopy Zwrotu (IRR)

Wskaźnik IRR to stopa dyskontowa, przy której NPV projektu wynosi dokładnie zero. Projekt jest opłacalny, gdy IRR > wymagany koszt kapitału (stopa dyskontowa).

Funkcja IRR (ang. IRR) w Excelu jest prostsza, ponieważ automatycznie uwzględnia wszystkie strumienie pieniężne, włącznie z inwestycją początkową (okres 0).

Składnia funkcji IRR

=IRR(wartości; [szacunek])

Gdzie:

• wartości: Cały zakres strumieni pieniężnych od okresu 0 do końca (w naszym przykładzie A2:A6).
• szacunek: Opcjonalne oszacowanie stopy zwrotu (np. 0.1). Excel używa go do szybszych obliczeń.

Formuła w komórce B2:

=IRR(A2:A6)

Interpretacja: Jeśli wynik IRR (np. 15%) jest wyższy niż wymagana stopa zwrotu (np. 10%), projekt jest opłacalny.