Jak stworzyć wykres wodospadowy (Waterfall Chart) w Excelu?

Wykres wodospadowy, znany też jako wykres kaskadowy, to potężne narzędzie wizualizacji, które doskonale pokazuje, jak początkowa wartość jest zmieniana przez serię pozytywnych i negatywnych wkładów (wzrostów i spadków), aż do osiągnięcia wartości końcowej. Jest to idealny sposób na przedstawienie analizy budżetu, przepływów pieniężnych, zmian przychodów lub zapasów.

Chociaż we wcześniejszych wersjach Excela trzeba było używać skomplikowanej kombinacji wykresów słupkowych skumulowanych, nowsze wersje (od Excela 2016 wzwyż oraz Office 365) mają ten wykres jako standardowy typ.

Krok 1: Przygotowanie danych

Przygotuj dane w dwóch kolumnach. Pierwsza kolumna to opis zmian (np. "Przychody początkowe", "Koszty marketingu", "Sprzedaż", "Zysk końcowy"), a druga to wartości tych zmian.

Ważne: Upewnij się, że masz wyraźnie zaznaczoną wartość początkową i końcową, ponieważ będą to pełne kolumny, a nie "pływające" segmenty.

Kategoria	Wartość
Przychody początkowe	1000
Koszty operacyjne	-300
Nowi klienci	500
Zmiana zapasów	-150
Zysk końcowy	1050

Krok 2: Wstawienie wykresu wodospadowego

1. Zaznacz całą tabelę danych (w przykładzie powyżej byłoby to pięć wierszy w dwóch kolumnach).
2. Przejdź do zakładki Wstawianie.
3. W sekcji Wykresy kliknij ikonę wykresów hierarchicznych, a następnie wybierz Wodospadowy.
4. Excel wstawi wykres. Domyślnie poprawnie zinterpretuje wartości dodatnie i ujemne, ale musisz ręcznie ustawić kolumny początkowe i końcowe.

Krok 3: Oznaczenie kolumn początkowej i końcowej

Domyślnie, wszystkie kolumny oprócz pierwszej (wartości początkowej) są interpretowane jako zmiany, co powoduje, że kolumna końcowa (np. "Zysk końcowy") jest wyświetlana jako pływająca zmiana, a nie jako pełna wartość podsumowująca. Musisz to skorygować.

1. Kliknij dwukrotnie na wykresie, aby otworzyć panel Formatowanie wykresu.
2. Kliknij na serię danych (na przykład, na dowolną kolumnę), aby zaznaczyć wszystkie słupki.
3. Kliknij dwukrotnie tylko na słupek reprezentujący wartość początkową (w naszym przykładzie "Przychody początkowe").
4. W panelu Formatowanie punktu danych przejdź do zakładki Opcje serii i zaznacz opcję Ustaw jako sumę.
5. Powtórz ten sam krok dla słupka reprezentującego wartość końcową (w naszym przykładzie "Zysk końcowy") – kliknij dwukrotnie tylko na ten słupek i zaznacz Ustaw jako sumę.

Po wykonaniu tych kroków, kolumna początkowa i końcowa powinny być wyświetlane jako pełne kolumny (zazwyczaj w innym kolorze), a kolumny pośrednie jako pływające zmiany (wzrosty i spadki).

Krok 4: Dostosowanie i formatowanie

• Tytuł: Zmień tytuł wykresu na bardziej opisowy (np. "Analiza Zysku Q3 2025").
• Kolory: Domyślnie Excel używa koloru niebieskiego dla wartości początkowej/końcowej, zielonego dla wzrostów i pomarańczowego dla spadków. Możesz to zmienić w panelu formatowania punktów danych, klikając prawym przyciskiem myszy na słupek i wybierając Wypełnienie.
• Etykiety danych: Kliknij ikonę plusa (+) obok wykresu i wybierz Etykiety danych, aby wyświetlić wartości na każdym słupku.

Tak przygotowany wykres wodospadowy jest gotowy do prezentacji.